ŞİLE BEZİ TARİHİ

www.silebezi.com.tr
 

İstanbul Şile ilçesinde 100 veya daha uzun yıl öncesinde ipek kumaş işlemesi, biraz zaman sonra da keten dokuma üretimi yapıldığı bilinir. Keten Dokuma işlemlerinin yorucu olması ve üretimin zorluğu nedeniyle üretim miktarının düşmesi ile 1985 yılından itibaren pamuk ipliği dokuma serüveni böylece başladı.

Üretim anlamında diğer pamuk kumaşlardan şile bezi kumaşı farklı kılan kumaşın dokusu, dokuma şekli, dokunma tekniğinde yer alan kıvrımlı yapısı ve sağlıklı oluşudur. Şile Bezi kumaşın en önemli özelliği bu şekilde hazırlanan başka benzer bir kumaş olmaması ve üretim aşamalarının bir hayli zor olmasıdır.

Kumaşın üretim aşamalarını anlatmak gerekirse çözgü ve atkı ham maddesi olarak sıfır numara kıvrak ismi verilen bükümlü pamuk ipliği kullanılmaktadır. Dokuma işlemini yapan kişi, iplikleri kelepler halinde alır. Bunları ölçüsü atalardan gelen ve çiriş denilen yöntemle, el ve göz melekesi ile hazırlanan un çorbasında Bakır kazanlarda kaynatılır. Kelepler, kaynayan un çorbası içinde itina ile karıştırılarak un çorbasının pamuğun dokusuna iyice işlemesi sağlanır. Kuruyan çileler çıkrıklarda masuralara sarılır ve dokuma evresine geçilir. Dokunan bezler kireç kaymağına batırıldıktan sonra denizde yıkanıp kumlar üzerine serilerek kurutulur. Şile bezini benzer diğer bezlerden ayıran en önemli özelliği hem atkısının hem de çözgü kısmının kıvrak iplikten yapılmış olması ile oluşan etamin gibi bürümcük dokusudur. Şile Bezi kumaşın özgün rengi bej olmakla birlikte beyaz ve boyanan iplerin çeşitli renklerinden de olabilmektedir.

Şile bezi el sanatları motifi olduğu bilinir. Şile Bezi ile üretilen elbise ve bluz modellerinin bazılarında kenarlar oya işlemesi ile süslenir.

Şile bezinden elbise, bluz, tunik, gecelik, ferace, gömlek, pantolon, yelek, masa örtüsü, çay takımı, şalvar, nevresim ve pike takımları gibi birçok ürün tasarımı yapılıyor. Şile Bezi ürünlerimiz yurt dışında çok talep görmektedir. Bu önemli değer katan kültürümüz ünlü şairlerin dizelerinde yer almaktadır. Örnek verecek olursak önemli yazarlarımızdan biri olan Nazım Hikmetin dizlerinde aşağıdaki gibi görebilirisiniz.

Memleketim, memleketim, memleketim,
Ne kasketim kaldı senin ora işi
Ne yollarını taşımış ayakkabım,
Son mintanın da sırtımda paralandı çoktan,
Şile bezindendi.

Nazım HİKMET- Şair Romancı Oyun Yazarı

Ayazma, Ağlayan kaya, Eşek adası, Elbiz, Kabakoz ağzı, İmrenli ağzı, Bozgaca ağzı, Şuayipli, Akçakese -Mahmutdere plajlarında, Yanlarında getirdikleri, Kireç kaymağı ve Karbonat bir leğen içinde deniz suyu ilâve edilerek, Kireç tülbentten süzüldükten sonra bezler, leğende bastırılır ve istenilen beyazlığa ulaşıncaya kadar bekletilir. Bu arada, kireçteki kimyasal maddelerin kalsiyum hidroksit pamuğun dokusuna girmesi sağlanmıştır. Bu işlem, aynı zamanda şile bezinin terbiye edilmesi işlemidir. Bez, daha kaygan bir yüzey kazanır, giyen ferahlık hisseder. Gözenekler açıldığından giysinin hava geçirgenliği artar. Leğenden alınan kireç kaymaklı bezler, Şalvarlarının paçaları dizlere kadar sıvanmış 5-6 kişi, yan yana dizilip bezi tutarlar, sağa-sola, öne arkaya, Vals misali denize daldırıp çıkartılmak suretiyle 20-26ºC deniz suyu sıcaklığında yıkanır. (Denizin, kıyılarda tuz oranı Binde 18’dir.) Yıkanan bezler, aynı şekilde getirilip, Eğrelti otlarının, Çaltı dikenlerinin, ya da kayaların üstüne serilir.

Ama en iyisi ve makbulü… Altın sarısı, iyotlu ve kuvars kumların üzerine sermektir. Alttan, güneşten kızışmış radyoaktif ihtiva eden kumlar, üstten de güneşin ultraviyole ışınlarına maruz kalan kumaş anında kurur. Ama orada Bir saat kadar kalır ki, bu ışınlar dokuya iyice nüfuz edip dokuyu inceltsin, giyildiğinde hafif dursun, rahat edilsin. (Olması gerekenden fazla süre güneş ışığında kaldığında ipliklerin direnci azalır ve kumaş sararır.) *

Bezlerin toplanma esnasında yine o, 5-6 kişi yan yana dizilir bezi tutarlar, bezi hem çekerek gerdirirler hem de, senkronize şekilde, altınlara bulanmış bezleri silkeleyip saf pamuklu dokuyu ortay çıkarırlar. Bezi birer metre (Kol boyu) olarak katlayıp, 20 metre olan sarılın şile bezi top kumaş hazırlanmış olur. Bu şekilde gerçek Şile Bezi elde etmiş oluruz. Zaten doğal lifli ve %100 pamuk olması, 20 numara kıvrımlı bürümcük iplikten dokunması nedeniyle ve işlem aşamaları onu diğerlerinden farklı kılar. İşte bu nedenledir ki, sile bezi teri absorbe eder, statik elektriği daha az geçirir. Bürümcük olduğundan vücuda yapışmaz, adeta dokunur. Ona nefes aldırır. Teri vücuttan soğurduğu için hijyendir. İnsana huzur verir, kendini iyi hissetmesini sağlar. Teri ve nemi emdiği için de insanı rahatlatır. Kolay yıkanır. Yıkandıkça incelir, inceldikçe daha güzel görünür. Tüm zamanların en önemli moda ürünlerinin arasında yer almaktadır. Giyim sektörünün gözde ürünü şilebezinin en önemli özelliği yapısında sentetik madde bulunmamasıdır. Yüzde yüz pamuk ipliğinden dokunan şile bezinde son derece sağlıklı ürünler üretilmektedir. Bilim adamlarının yaptığı araştırma sonuçlarına göre teknolojinin getirdiği seri üretim giysilerde sentetik yapay kumaşlar yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu giysiler gerek insan teninde gerekse organizmanın çalışmasında çok olumsuz etkiler yapmaktadır. Şile bezimiz tamamen doğal pamuk ipliğinden oluşan doğal bir üründür.

Eliş Şile Bezi Tekstil
 

Şirketimiz yaklaşık 20 yıldan fazla bir süredir, Şile Bezi Toptan Kadın Giyim ürünleri, Toptan Erkek Giyim ürünleri ve Toptan Çocuk Giyim ayrıca Toptan Otantik Giyim ürünlerinin yanında Toptan Tesettür Giyim ürünleri de üretmektedir. Marka olarak en önemli arzu ve isteğimiz. Şile bezi ile üretilen ürünlerin kullanımının yaygın hale gelerek ülke ve toplum olarak sağlıklı ürünler ile geleceğimize sahip çıkarak aynı zaman da yerli üretim ürünleri desteklemeliyiz. Bunu yanı sıra önemli bir kültür mirası olan bu üretim sürecine sahip çıkmalıyız bizler inanıyoruz ki bir gün bütün dünyaya Şile Bezi ile üretilmiş ürünlerimizi ihraç ediyor olacağız.